1. De voorbereiding
Hoeveel tijd en energie wil ik aan de boomgaard besteden en wat wil ik bereiken:
- Wordt het een hoogstamboomgaard of toch meer een fruit/notengaard
- Gaat het primair om de oogst of ook om de beleving van de boomgaard
- Wil ik meer dan een boomgaard en inzetten op biodiversiteit door aanvullende beplanting, nestgelegenheid en het beheer hierop afstemmen?
- Wil ik ieder jaar werken in mijn boomgaard?
De ligging, grootte en bodemgesteldheid van het perceel:
Hierbij zijn van belang:
- De grootte en vorm van het perceel, hoeveel (uiteindelijk grote) bomen zijn er mogelijk
- De ligging van het perceel op de wind, de schaduwwerking en groene en blauwe landschapselementen grenzend aan het perceel
- De grondsoort, vruchtbaarheid van de grond en de waterhuishouding
- Zo nodig maatregelen uitvoeren om de uitgangssituatie te optimaliseren (grondwerk en watervoorziening aanleggen)
Geldende regels en vergunningen:
- Wat maakt het bestemmingsplan mogelijk
- Eventueel recht van overpad en andere rechten
Beheer en onderhoud, intensief of extensief, gericht op opbrengst en/of biodiversiteit:
- Onderbegroeiing beheren, via begrazen, maaien
Keuze van (oude) fruit- en/of notensoorten: rassenkeuze:
- Wat voor fruit-/ notensoorten wil ik op termijn oogsten
- Hoeveel bomen, van welk soort en welk ras planten
- Rassenkeuze: oude rassen, streek eigen rassen, huidige rassen? Zie voor meer informatie: Keuze van fruitrassen, (link naar bijlage pg) geënte bomen en genetische variatie
- In welke ordening de bomen aanplanten (per soort, per oogsttijd), maak een plan
Wat te doen met de fruit-/notenopbrengst:
Een volwassen boom kan wel 100 kg fruit per jaar geven. Wat kun je met dit fruit doen? Je kunt het fruit uitdelen of verkopen maar dan nog is er zo veel dat je het eigenlijk zou moeten kunnen bewaren. Een goede manier daarvoor is het persen van het fruit tot sap. Na verhitting (pasteurisatie) is het sap daarna goed houdbaar. Je kunt het sap ook laten vergisten en zo cider maken. Andere verwerkingsmethoden zijn stroop koken, fruit drogen, het maken van appelmoes, jam en gelei. Hoogstamfruit heeft een economische waarde, maar je zult daarvoor zelf het bewaren en verwerken ter hand moeten nemen.
Subsidiemogelijkheden (nieuwe) aanplant
Voor het aanplanten van een hoogstamboomgaard of bij vervanging van oude bomen of uitbreiding van de boomgaard. Je kunt dit zelf bekostigen, maar het is altijd handig om even contact te zoeken met de gemeente of provincie over mogelijkheden van een aanplantsubsidie.
2. De uitvoering
De aanplant van de boomgaard:
- Boomleveranciers benaderen voor de levering van bomen. Zie voor leveranciers Documentatie. (Link naar pg Documentatie)
- Plantgaten voorbereiden
- Aanplant uitvoeren inclusief ondersteuning en stambescherming en eerste snoei
- Aandachtspunt: de ent boven de grond
Onderhoud de eerste jaren na aanplant:
- De aanplant maandelijks controleren
- De bomen jaarlijks vormsnoei geven
- De onderbegroeiing beheren
